شش مناظره و مقامه و رساله که در این «دفتر» به دوستداران زبان دیرپا و شکرین فارسی و پژوهندگان ادبیات جاودانه و والای ایران پیشاورد شده است بازیافتههایی است از میان نسخههای خطی دور مانده از ما که میراث قرون و سالیان دراز است، و این هر شش رساله از رشحات کلک ادیبانۀ نویسندهای سخنپرداز و شعرشناس و نگارش ادیبی چیرهدست و مقامهنویس در مضامین عرفانی – عشقی است بهنام محمدبن محمودبن زنگی بخاری که در قرون هفتم و هشتم هجری میزیست و تا آنجا که در اثری از خویش تاریخی از حیات خود برجای نهاده در سال ۷۱۳ زنده بوده است.
یاد این ادیب و نویسنده و شاید شاعر تاکنون در نوشتههای تذکره پردازان گذشته و پژوهندگان معاصر نیامده و مقامش ناشناخته مانده و نامش از صفحات تاریخ ادبیات فارسی فراموش شده است. شاید در میان محققان ایرانی سعید نفیسی که دلبستهای بسیاردان در زبان فارسی و فریفتهای بسیار کار در ادبیات آن بود، یگانه کسی است که از این مؤلف گمنام در نوشتهای از خود نام آورده.
۱- حکایت بیدلان (یا داستان پادشاهزادۀ شهر حماه)
۲– مناظرۀ گل و مل
۳- مناظرۀ مویزاب و فقاع عجمیان
۴- ذیل مقامات حمیدی (مناظرۀ مسافر عالم صورت با مسافر عالم معنی)
۵- مناظرۀ چشم و دل (مذاکرۀ دل غمخوار و چشم غیار)
۶- نزهه العاشقین (رساله فی العشق)