یکی از منابع مهم عصر صفوی، خاطرات و مشاهدات مبلغان مذهبی این عصر است که هرچند گاه، با اهداف مذهبی، سیاسی و اقتصادی مدتی را در ایران می‌گذراندند و اغلب نیز موفق به دریافت امتیازات مختلف سیاسی و بازرگانی برای دولت متبوع خود می‌شدند. برخی از این مبلغان مذهبی با تسلطی که بر زبان‌های شرقی داشتند، موفق شدند که از وجهه‌ای خاصی در دربار صفوی برخوردار شوند و سالهای متمادی را در ایران اقامت کنند. یکی از مبلغان معروف و مؤثر در جریانات تاریخی اواخر صوفی «تادوز یودا کروسینسکی» است که مدت هیجده سال در ایران زندگی کرد و خود شاهد دورۀ افول دولت عظیم صفوی و سالهای سقوط آن بود.