مینوی بر گسترۀ ادبیات فارسی، مجموعهی مقالهای است مشتمل بر یک مقدمه با عنوان یادنامهای از مجتبی مینوی – نکتههایی نانوشته اززندگی او، اثر بانو ماهمنیر مینوی – خواهر استاد- و چنان که از عنوان مقدمه برمیآید حاوی اشاراتی است بر ناگفتههایی از زندگی خصوصی و اجتماعی استاد مینوی که صرفاً اعضای خانواده و محتملاً معاشران نزدیک ایشان بر آنها اشراف داشتهاند؛ و در دو بخش اصلی، فراگیر ۴۷ مقالهی پراکنده به قلم استاد مینوی که به کوشش بانو ماهمنیر مینوی گرد آمدهاند. بخش نخست این مجموعه به ۲۴ مقاله – به ترتیب تاریخ نگاش مقالات – تخصیص یافته است که عمدتاً در حوزههای ایرانشناسی، ادبیات، مقولات اجتماعی و آزادیهای اجتماعی و مطبوعاتی و مدنی نگاشته شدهاند. بخش دوم فراگیرِ ۲۳ مقاله است در زمینههای زبانشناسی، واژهشناسی و قواعد دستوری.
مقالات مندرج در این مجموعه، اگرچه به سالهای ۱۳۲۱ تا ۱۳۵۵ خورشیدی تعلق دارند و همگی در مجلههای وزین ادبی، همچون یغما، سخن، راهنمای کتاب، آینده و … به چاپ رسیدهاند. اما حتی نگاهی گذرا بر عناوین و مضامین بسیاری از آنها، ضرورت تدوین و تجدید انتشار آنها را قطعیت میبخشد، برای نمونه استاد مینوی در مقالهی آزادی مطبوعات میگوید:
«آزادی سیاسی چیست؟» این است که انسان قادر باشد افکار و تمایلات خود را بیترس و هراس بیان کند. بر بالای منبر، از پشت میز خطابه، در وسط باغ گردشگاه عمومی، در گوشۀ کوچه، هرجا که میلش میکشد، بایستد و برای مردم حرف بزند؛ به صورت نامه و مقاله و رساله و کتاب هر رأی و عقیدهای را میپسندد منتشر کند؛ اگر معرض تهمت و توهین و هتک حرمت و سلب حق شد، بتواند به دستگاه قضایی شکایت کند و عالیمقامترین رجل مملکت را به محاکمه بکشاند و بر طبق قوانین مملکت حق خود را از او بخواهد؛ هیچ مأمور دولتی و مجری قانون و قاضی عدلیه جرأت آن را نداشته باشد که او را بر خلاف حق و قانون در مضیقه بگذارد و به او ظلم کند…».