فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و تأثیر آن در تمدن اسلامی و ادب عربی، پژوهیده‌ی تاریخ‌نگار، ادیب و زبان‌دان معاصر، دکتر محمد محمدی ملایری، پایه‌گذار کرسی ادبیات فارسی در دانشگاه آمریکایی بیروت و استاد دانشگاه‌های لبنان و تهران از نادر آثاری است که در کنار پژوهش شش مجلدی ایشان با نام کلی تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی به تأثیر فرهنگ و زبان عهد ساسانی و پس از آن بر تاریخ سیاسی و اجتماعی و فرهنگی اعراب مسلمان اختصاص یافته و از ارج این تأثیر غافل نمانده است.
فرهنگ ایرانی که از یک مقدمه و یازده گفتار پدیده آمده، مشتمل است بر عناوین فراگیر آثار فرهنگی ایران و سرگذشت آن در حمله‌ی اعراب، تأثیر تشکیلات اداری ساسانیان در دولت خلفا، دبیران ایرانی پیش از اسلام و پس از آن، نهضت علمی عصر عباسی و ترجمه‌ی آثار ایرانی، چند کتاب تاریخی که از پهلوی به عربی ترجمه شدند، قصه‌ها و افسانه‌های ایرانی در ادبیات عربی، اندیشه‌های فلسفی و علمی ایران از دوران انوشیروان تا قرن‌های نخستین اسلامی، جندی شاپور، مرکز پزشکی ایران پیش از اسلام و قرن‌های نخستین اسلامی، حکمت عملی و اخلاق در ایران و اسلام، کتاب‌هایی که در موضوع ادب به زبان عربی تألیف شده‌اند، آیین نگارش فارسی و نثر فنی و عربی و …